In de regio Utrecht wordt de mismatch tussen de vraag naar ICT-talent en de beschikbaarheid van deze mensen voortaan aangepakt met twee initiateven. Tijdens een feestelijke bijeenkomst op vrijdag 24 september werd de Utrecht Tech Community officieel gelanceerd. Ook gaven de drie opleiders achter het IT-Career Centre Utrecht elkaar het jawoord onder toeziend oog van de 5-jarige robot Elf uit China.
Frits Bussemaker, professioneel community builder begeleidde de feestelijke vrijdagmiddagbijeenkomst. Een van de laatste bijeenkomsten op 1,5 meter en met online publiek, omdat er een beperkt aantal mensen fysiek aanwezig mocht zijn. Aan animo ontbrak het zeker niet.
Alles wordt nep
Menno van Doorn verzorgde een indrukwekkende inleiding met als thema ‘Echt Nep’. Hij nam de aanwezigen mee in het gelijknamige boek dat hij schreef met Menno van Doorn, Sander Duivestein, en Thijs Pepping. Centraal daarin staat: spelen met de realiteit in tijden van AI, deepfakes en de metaverse.
Een van de ontwikkelingen die Van Doorn aanhaalt is Social+; alles wat we vinden op internet krijgt een saus van kunstmatige intelligentie. “Dat betekent dat je willekeurig elk beeld, elke video en elke stem, alles wat je in je hoofd hebt tevoorschijn kunt toveren op je laptop. Dat de realiteit – virtueel- maakbaar wordt. Dat noemen we spelen met de realiteit. Dat vinden we wat positiever klinken dan manipuleren”.
We vinden nep steeds belangrijker dan echt, volgens de auteurs van het boek. Het draait steeds meer om spelen met realiteit, of ook wel synthetische realiteit die wordt t ervaren als de ‘echte’ realiteit. “De vraag wat echt is en wat nep, gaat steeds meer een puzzel worden”. Een paar voorbeelden die Van Doorn geeft: Freddy Mercury die in het Koreaans zingt en platforms zoals meta human, waar niet echte mensen volledig echt lijken en spreken als echte mensen en Abba die weer op tournee gaat, maar dan in de vorm van ABBAtars.
In zijn verhaal komt Van Doorn met 4 conclusies:
- De tijd van what you see is what you get is echt voorbij. Het gaat nu om what you make is fake. Daar hebben we mee te dealen.
- Het maken van mooie mediaproducties was voorbestemd voor Hollywood. Nu kan iedereen het thuis maken. “Democratisering van media manipulatie of spelen met de realiteit”, noemt Van Doorn het.
- Bedrijven zoals Facebook bewegen zich richting een metaverse, en ook Microsoft maakt een business metaverse. Oftewel: een alternatieve realiteit of ‘een collectieve virtuele gedeelde ruimte die ontstaan is door het samensmelten van de virtueel aangestuurde fysieke realiteit en van de reeds fysiek bestaande virtuele ruimten’
- Alles wordt meer nep dan echt.
Kansen in de creator economy
Er ontstaat met deze ontwikkelingen een breuklijn tussen de jonge generatie en de oudere generaties. Voor jongeren houdt het vooral ‘business opportunities’ in, zegt Van Doorn. Het is een echte creator economy. “De jeugd maakt inmiddels op bijvoorbeeld TikTok hoogwaardige mediaproducties, waarvan je niet kunt zien of ze uit een studio komen of gewoon in een kamertje bij elkaar gefabriceerd zijn”.
Toekomst van ICT goudgerand, maar lastig
Van Doorn liet zien dat er de komende tijd veel op ons afkomt. De doorontwikkelende IT geeft mogelijkheden en uitdagingen. Er ontstaan heel nieuwe banen en tegelijkertijd (ethische) vraagstukken. “De toekomst van ICT is goudgerand, maar ook lastig. Er blijkt aan de ene kant een match made in heaven te zijn tussen wat synthetische media kunnen doen en hoe wij naar de realiteit kijken. Ieder mens heeft namelijk de fundamentele wens om te spelen met de realiteit. The presentation of self in everyday life, een al oude theorie, zegt dat we elke dag in elke situatie een toneelstukje spelen. De nieuwe synthetische media geven ons de perfecte tools om dat te doen wat we heel graag willen: de realiteit naar onze hand zetten. Het kan ook een oplossing zijn voor het dematerialiseren van de maatschappij”
“Aan de andere kant zijn er steeds meer ethische vragen. Moeten we dan niet een nieuwe realiteits-ethiek hebben? Hoe moet je nou nog omgaan met de realiteit? Het is in elk geval cruciaal te snappen dat mensen spelen met de realiteit, dat we niet in de paniekstand schieten als we te maken hebben met deepfake bijvoorbeeld. We zijn echt wel wat gewend in de omgang met manipulatie van de realiteit. We kunnen wel tegen een stootje. En daarbij moet je je wel steeds weer afvragen: worden we er als maatschappij beter en gelukkiger van?”.
Uitdagingen genoeg en even zoveel kansen voor ICT talenten! En juist om die kansen te pakken zijn daar de Utrecht Tech Community (UTC) en het IT-Career Centre Utrecht (ICCU)!
Behoefte aan het oplossen van de mismatch in Utrecht
Het verhaal liet Klaas Verschuure, wethouder Economische Zaken van de Gemeente Utrecht, geïnspireerd, maar ook even in verwarring achter. Wat is echt en wat is nep? Is dit nu een positief verhaal over de toekomst of niet?
Hij benadrukte nog maar eens dat het hard nodig is om meer mensen op te leiden om met de ICT-opgaven en vraagstukken aan de slag te gaan: “We zien een mismatch op verschillende plekken in de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld in de zorg, bouw en het onderwijs. Maar nergens is de mismatch zo groot als in de ICT. We hadden begin dit jaar zo’n 5.000 vacatures in de regio en maar 615 geregistreerd werkzoekenden in deze sector . Er liggen veel mooie uitdagingen in de IT, grote bedrijven in de regio schreeuwen om IT-talent, maar, om een voorbeeld te geven, slechts een handje vol vmbo-studenten kiest voor techniek”.
Een enorm gat om met elkaar op te vullen dus. De gemeente wil daar graag iets aan doen.” Dat doen we graag door steunmaatregelen vanuit de gemeente, maar ook vanuit een heleboel andere partners. Vandaag is dan ook een hele mooie dag, de dag dat we de Utrecht Tech Community officieel met elkaar gaan oprichten. Dat doen we met een heleboel trots, maar ook met de nodige bezorgdheid. Want die mismatch op de arbeidsmarkt is, terwijl het economisch best goed gaat voor de meeste sectoren, nog niet kleiner geworden. De Utrecht Tech Community gaat echt bijdragen aan het oplossen van deze mismatch in onze regio en een mooie toekomst!”.
Utrecht Tech Community: meer ICT talent en leuker
Marjolijn Zwetsloot, directeur van de UTC, na deze mooie woorden van Klaas Verschuure: “Met het binnenhalen van de REACT EU-subsidie hebben we vandaag met elkaar een feestje te vieren, want dit hebben we echt samen met de community voor elkaar gekregen! Dat is een enorme funding voor én de Utrecht Tech Community en de zes projecten die inmiddels al lopen”.
De Utrecht Tech Community (UTC) wil uitgroeien tot een toonaangevende community, waarin bedrijven, onderwijsinstellingen en (semi)overheid uit de regio Utrecht intensief samenwerken. Het doel is om voldoende gekwalificeerd ICT talent op te leiden voor de regio. Nu de UTC funding uit de REACT EU-subsidie ontvangt kunnen de komende twee jaar bestaande en nieuwe projecten worden uitgevoerd.
Marjolijn Zwetsloot: “We kunnen nu meer ICT talent opleiden én ze vooral ook behouden voor de regio. We richten ons op vier programmalijnen: weer aan het werk, met bijvoorbeeld Techgrounds, waarin werkzoekenden worden geschoold tot ICT’er. Dan is er de programmalijn Van werk naar werk met bijvoorbeeld met ICCU, waarover straks meer en waar ik heel trots op ben, omdat 3 verschillende partijen elkaar echt gevonden hebben. Ik heb ook al gehoord dat deze partijen van elkaar leren en dat is heel mooi, want daarvoor zijn we er natuurlijk! De derde programmalijn is meer ICT in het curriculum van opleidingen. Mijn persoonlijke ambitie daarbij is om ICT in het onderwijs vooral ook leuker te maken. Het is namelijk een leuk vak! CoTeach is een van de projecten va deze programmalijn waarbij de Universiteit Utrecht gastdocenten in het voortgezet onderwijs brengt om vooral ook de toepassingen te laten zien van ICT, zodat het meer gaat leven voor scholieren. Ook wordt in het MBO gewerkt an betere aansluiting in het curriculum voor aansluiting met de praktijk. En de vierde programmalijn waarmee we ondernemers ondersteunen met digitaliseren, waarbij we met het project de MKB Werkplaats ook studenten inzetten”.
Drie opleiders officieel verbonden in ICCU
De tweede lancering van de middag was die van het IT-Career Centre Utrecht (ICCU). Drie directeuren George Vlug, Anita Bosman en Mirjam Bosch van de opleiders NOVI Hogeschool, Hogeschool Utrecht en ROC Midden Nederland verbonden zich officieel door het jawoord uit te spreken tegenover Sanbot robot Elf. Daarmee is ook ICCU officieel gestart met de ambitie om 500 mensen per jaar bij en om te scholen in de IT. Samen met regionale werkgevers wil ICCU het bedrijfsleven en het onderwijs meer verbinden. De drie directeuren zijn zichtbaar trots op hun samenwerking, en ook met de gemeente Utrecht en SkillsCity, Start-Up Utrecht en Gemeente Utrecht. Mirjam Bosch, ROC Midden-Nederland: “Laat dit ook een voorbeeld voor andere sectoren in de omgeving zijn!”
Meer ICT talent samen met de community!
“De community building is al in volle gang”, concludeerde Frits Bussemaker. Marjolijn Zwetsloot: “We hebben een unieke samenwerking bezegeld en samen met veel verschillende mensen in de regio gaan we zorgen voor meer ICT talent!”